afb. M. Sterk, april 1961
Voormalig broederhuis
Achter de Tolbrug 5
Smits
Voormalig broederhuis
Achter de Tolbrug 5
|
Pastoor Van den Heuvel van de parochie Sint Pieter was in mei 1843 naar Maastricht gereisd om hulp voor het onderwijs in zijn parochie te vragen. Samen met twee niet-onderwijzers begon broeder Aloysius, kort na het behalen van het examen ‘onderwijzer voor de derde rang’, de Armenschool Sint Jozef. Zo werd 1 november 1843 de eerste communiteit gesticht van de BROEDERS VAN MAASTRICHT. De broeders gingen wonen in een huis Achter de Tolbrug. Ze trokken zich 14 maart 1858 uit dit | 483 |
|
onderwijs terug. Van 1845 tot 1870 woonden er zo nu en dan ook enkele broeders, die werkzaam waren aan het doofstommeninstituut in Herlaer. Nadat de broeders het huis hadden verlaten kreeg het verschillende bestemmingen. Voor een lange periode was er een deel van de R.K. Bijzondere School ondergebracht. Architect J. Knoers deed de verbouwingen hiervoor in 1932 en in 1953. Het gebouw is afgebroken bij de vernieuwing van de Tolbrugwijk, die vanaf circa 1956 gesloopt is. Aan de noordzijde van deze straat stonden huizen, waarvan het huis De Drie Haringen op de hoek van het Peterseliestraatje toebehoorde aan Willem Thomas, die cijnsplichtig was voor een deel van het erf van De Moriaan. Mogelijk behoorde dit huis tot zijn bezit. Het negentiendeeeuwse tweelaagse hoekpand was opgetrokken uit baksteen. De voorname voorgevel was oorspronkelijk vijf vensterassen breed en had een licht risaliserend middendeel dat de ingang bevatte. De tekst op de gevelsteen boven de deur is niet meer te ontwaren. De acht- en zesruits schuiframen hadden segmentvormige strekken. Er waren een geprofileerde gootlijst, hoekpilasters en een gepleisterde plint. Het pand had een afgeplat schilddak. De dubbele waterlijst onder de dorpels van de ramen op de verdieping was aan de linkerzijde niet tot het eind van de gevel doorgetrokken, wat wijst op een latere aanbouw. De foto is waarschijnlijk in april 1961 genomen. | 484 |
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant (Alphen aan de Maas 2010) 483-484
Artikelen
| 2010 |
Jan SmitsAchter de Tolbrug 5. Voormalig broederhuis.in: Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant (2010) 483-484 |
Adresboeken
Achter de Tolbrug 5
Achter de Tolbrug C 255 (????)
| 1865 | I.B. Reelick (klerk) |
Achter de Tolbrug C 272 (1880)
| 1881 | J.M. Acket (handelsreiziger) |
Achter de Tolbrug 5 (1909)
| 1919 | Zusterschool |
| 1975 | R.K. Bijzondere jongensschool |
Literatuur en bronnenpublicaties
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 65
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |